Λαϊκή αφηγηματική παράδοση
Το κάστρο της Κορώνης
Άμα ήτανε στα μέρη μας οι Φράγκοι κι οι Βενετσιάνοι κι οι
άλλοι ξένοι, κακά μεγάλα σηκωνόντουσαν στον τόπο μας. Τι να ειπείς και τι να
πρωτοειπείς; Σφαγές; Σφάζανε με το λεπίδι. Μετράγανε τα κομμένα κεφάλια με το
καντάρι. Τηράγανε πώς και τι, πώς να αρπάξουνε, πώς να διαφεντέψουνε τον τόπο.
Και μη τηράς που είχανε οι Λεβαντίνοι τον τρόπο, τα ρούχα τα φράγκικα και τους
τίτλους. Μια μούρη ούλοι τους και Τούρκοι και Φράγκοι και Βενετσιάνοι. Κι οι
τελευταίοι οι χειρότεροι, παίρνανε τις γυναίκες και τις πουλάγανε δούλες,
τσακώνονταν αναμεταξύ τους και μοιράζανε τις πόλεις και τα κάστρα σαν να
ήντουσαν δικά τους χωράφια. Χωρ’ιζανε μάνα από παιδίκι αδερφό από αδερφό. Κι
είχανε και τους κουρσάρους, που μολεύανε οι μαγαρισμένοι τους χριστιανούς και
χαλάγανε τα κάστρα τους. Τσακωθήκανε Φράγκοι και Βενετσιάνοι και μπήκανε οι
δεύτεροι μέσα στην Κορώνη κι αν δε σφάξανε! Γυναίκες με τα μωρά στο βυζί.
Πήρανε τα κορίτσια και τα πουλήσανε στα παζάρια. Ρίξανε στο κάστρο ούλους τους
κουρσάρους και τους παρανόμους. Κι είχανε μπροστάρη έναν αρχικούρσαρο, κι αν
δεν έκαψε αυτός κόσμο, κι αν δεν κρέμασε κι αν δεν έσφαξε! Τέτοιο αγρίμι
άνθρωπο δεν είχαν ξαναϊδεί. Τον φοβηθήκανε και αποφασίσανε να τον ξεκαμουνε.
Τον πιάσανε οι ίδιοι οι Βενετσιάνοι και τον σταυρώσανε σαν τον Χριστό, Θέε μου
φύλαγέ με, μη σε πιάνω στο στόμα μου για δαύτονε.
Πληροφορήτρια Μητροπούλου Ελένη, ετών 78, αγρότισσα,
Χαρακοπιό, 1994
Η Ψυχωμένη
Η παράδοση αυτή στην
Κορώνη είναι γνωστή με την επονομασία « Η κυρά του κάστρου» και μετατίθεται
όμως αμιγώς στου χρόνους της Τουρκοκρατίας.
Πολέμαγαν Τούρκοι και Λεβαντίνοι για τα κάστρα του Μοριά.
Πολλά χρόνια, κι ανάμεσα στα άλλα ήθελαν το κάστρο της Κορώνης. Στο κάστρο αυτό
βασίλισσα ήταν μια αντριωμένη, που πολεμούσε σαν άντρας και το φύλαγε. Ξένο
πόδι δεν πάτηγε, μόνο ελληνικό. Την είδε ο πασιάς, γιατί έβγαινε όξω αυτή και
πολέμαγε τους Τούρκους και τους Λεβαντίνους, κι εκείνοι συναμεταξύ τους. Εκεί
που πολέμαγε την είδε ο πασιάς και του καλάρεσε. Το βαλε σκοπό να την φέρει στο
χαρέμι του. Του άρεσε πια, που έχασε τον ύπνο του. Δεν κοιμόντουνα, νύχτα μέρα
την ονειρευόντουνα. Ξέχασε κάστρα και πασιαλίκια, πάει και πιάνει τους
Λεβαντίνους και τους λέει: « Βοηθήστε με κι εγώ, ό,τι μου ζητήξετε». Κι αυτοί
του ζητήξανε το κάστρο και συμφώνησε ο πασάς. Και μηχανευτήκανε αυτοί κι ήρθανε
εδώ στο Βουρκάνο. Και τάξανε και δώσανε και κάνανε κάποιοι, ένα-δυο πως
ρασοφορέθηκανκαι πίστεψαν στον Χριστό μας. Τους πίστεψε ο γούμενος. Κι είπανε
μια και δυο: «Άγιε γούμενε, πάμε στην Κορώνη να πουλήσουμε καρπό.» Και μια και
δυο κινάνε να πάνε να πουλήσουνε στην Κορώνη πρινοκόκκι, που το εμπορεύονταν οι
Κορωναίοι και το πούλαγαν. Και πήρανε τη βούλα του γούμενου και μια και δυο
κινάνε και πάνε στη ρήγισσα, της δείχνουνε το χαρτί του γούμενου και της λένε:
«Άνοιξε βασίλισσα την πόρτα σου να μπούμε μέσα, να φορτώσουμε στο καράβι σου
τον καρπό.» Οι Τούρκοι και οι Λεβαντίνοι
κρυμμένοι πια στο λόγγο δώθε-κείθε. Ανοίγει η βασιλοπούλα, μπαίνουν μέσα
φτούνοι, ορμάνε τα φουσάτα. Σαν ανοίξανε οι πόρτες, τι να σου κάμουν πια; Είδε
αυτή τον πασιά, είδε τους φραγκοντυμένους, καλλιά της. Όρμηξε, όπως ήταν πάνω
στο άλογο, πήρε φόρα και γκρεμίστηκε. Πάει αυτή, πάει και το κάστρο της,
κρεμάσανε οι Λεβαντίνοι παντιέρα της Βενετιάς.
Πληροφορήτρια Γεωργία Μαραγκούλια, αγρότισσα, ετών 57,
Ανδρούσα Μεσσηνίας, 1997.
πηγή: Κομποχόλη Αγγ. Η Φραγκοκρατία
στη Μεσσηνία και η λαϊκή αφηγηματική παράδοση, Μεσσηνιακό Ημερολόγιο, τόμος
έκτος, 2012
