ΨΗΦΙΑΚΗ ΑΦΗΓΗΣΗ

ΛΑΙΚΗ ΑΦΗΓΗΣΗ: ΤΟ ΚΑΣΤΡΟ ΤΗΣ ΚΟΡΩΝΗΣ

ΨΗΦΙΑΚΗ ΑΦΗΓΗΣΗ

ΤΟ ΚΑΣΤΡΟ ΣΤΗ ΛΑΙΚΗ ΦΑΝΤΑΣΙΑ


https://storybird.com/books/-12305/?token=ttwzy9ff4n

ΟΜΑΔΕΣ ΕΡΓΑΣΙΑΣ

1. Χώροι με θρησκευτικό χαρακτήρα
-Σαμπάνι Σόνι
-Σταμάτης Γιάννης
-Τσάνι Μάρκος
-Ορφανός Παναγιώτης

2. Μοναστήρι Τιμίου Προδρόμου
-Καλλέργη Αννέτα
-Βλαχοπουλιώτη Φωτεινή
-Κουτσούκου Καλλλιόπη
-Καπινιάρη Στέλλα
-Βλαχοπουλιώτη Μανταλένα

3. Κατοικίες εντός του κάστρου
-Πλάκα Κέβιν
-Γαϊτάνης Κώστας
-Δούκας Νίκος

4. Χλωρίδα και πανίδα
-Λιαράκος Δημήτρης
-Κυριακάκης Γιάννης
-Αρώνης Θοδωρής

5. Τουριστική ανάπτυξη και περιβάλλον
-Γιαλλελής Διονύσης
-Σπυρόπουλος Δημήτρης
-Κύμπελ Μαξ
-Διαμαντάκης Ρωμάν

6. Αρχιτεκτονική και Οχύρωση του κάστρου
-Σταμάτη Μαριντίνα
-Μπομπότα Φωτεινή
-Τσαπέκη Θεοδώρα
-Κυριοπούλου Ελένη

ΔΙΔΑΚΤΙΚΗ ΕΠΙΣΚΕΨΗ ΣΤΟ ΚΑΣΤΡΟ ΤΗΣ ΚΟΡΩΝΗΣ

Την Παρασκευή 11-03-2016 η περιβαλλοντική ομάδα του Λυκείου Κορώνης, που απαρτίζεται από τους μαθητές της Γ΄ τάξης, πραγματοποίησε διδακτική επίσκεψη στο κάστρο της Κορώνης.

 Η επίσκεψη αποσκοπούσε στη μελέτη πεδίου στα πλαίσια του περιβαλλοντικού προγράμματος « Το κάστρο μας: πορεία στο χθες και στο σήμερα». 

Οι μαθητές, αφού χωρίστηκαν σε ομάδες, περιηγήθηκαν εντός του κάστρου  και συνέλεξαν πληροφορίες και φωτογραφίες του χώρου. Οι θεματικές με τις οποίες ασχολήθηκαν ήταν: α) αρχιτεκτονική του κάστρου και οχυρώσεις, β) κατοικίες και κτίσματα, γ) θρησκευτικοί χώροι , δ) χλωρίδα και πανίδα, ε) τουριστική αξιοποίηση και περιβάλλον. Η μέθοδος που ακολούθησαν για τη συλλογή των πληροφοριών ήταν παρατήρηση και καταγραφή και συνεντεύξεις με κάτοικο του κάστρου και με μοναχή από το μοναστήρι του Τιμίου Προδρόμου.

Η επίσκεψη είχε μεγάλο ενδιαφέρον, γιατί,  παρόλο που για τους μαθητές είναι ένας οικείος χώρος,  τους δόθηκε η ευκαιρία να τον ερευνήσουν και να τον ανακαλύψουν εκ νέου.

Τους μαθητές συνόδευσαν η υπεύθυνη του περιβαλλοντικού προγράμματος, κ. Τσέκου Ειρήνη, και η κ. Αγγελοπούλου Αναστασία.

Το κάστρο στη λαϊκή φαντασία

Τούτηνε την ιστορία να τηνε πιστέψεις. Τηνε παραδόθηκα από τον πατέρα μου. Ήταν κι αλαφροήσκιωτος…
Το κάστρο το’ χε μια βασιλοπούλα πλούσια κι όμορφη, που την αγαπούσε το ρηγόπουλο της Βενετιάς. Η βασιλοπούλα είχε κ’ έναν αργαλειόν ολόχρυσο, με σαΐτα διαμαντένια κ’ ύφαινε τα χρυσά προικιά της, περιμένοντας το ρηγόπουλο της Βενετιάς, που θα ’ρχότανε να κάμουνε το γάμο.
Εκείνον τον καιρό ο σουλτάνος των Αγαρινών έμαθε για την όμορφη βασιλοπούλα και τηνε θέλησε να την κάμει χαρέμι του. Έστειλε το λοιπόν ασκέρια δυνατά με τρεις πασάδες κ’ έζωσαν από παντού το κάστρο.
Ο πόλεμος βάσταξε πολύ. Το ρηγόπουλο δε φαινόταν πουθενά, μα κ’ οι Τούρκοι τίποτε δεν κατάφερναν. Σαν είδαν και απόειδαν οι πασάδες το λοιπόν, αποφάσισαν να μπουν στο κάστρο με μπαμπεσιά. Έκαμαν μυστικό συμβούλιο και … ο πιο μικρός πασάς βγάνει τα χρυσά σκουτιά του κ’ εφόρεσε καλογερίστικα. Έτσι έφτασε στα τειχιά του κάστρου κ’ εκαμώθηκε πως ήταν τάχατες καλογεράκι απ’ το μοναστήρι της Παναγιάς και ζητούσε να μπει στο κάστρο.
- Ανοίξτε μου, ευλογημένοι, ανοίξτε χριστιανοί. Έρχουμ’ απ’ το μοναστήρι. Μαζεύω λαδάκι για τα καντήλια της Παναγιάς. Ανοίξτε την καστρόπορτα, τι με κρατάτε τόσηνε ώρα στη βροχή ευλογημένοι;
Και τότε η βασιλοπούλα, που ήταν θεοσεβούμενη, διατάζει ν’ ανοίξουν την πόρτα και να μπάσουν μέσα τον καλόγερο:
- Ανοίξτε βιγλάτορες τη μεγάλη πόρτα!
Ανοίγουνε την πόρτα το λοιπόν να μπει ο ψευτοκαλόγερος και την ίδια στιγμή σαλτάρουνε μπουλούκια Τούρκοι, που ήταν κρυμμένοι και κάνουν γιουρούσι μέσα στο κάστρο. Οι στρατιώτες του κάστρου με τη βασιλοπούλα ταμπουρώθηκαν στην προσηλιακή ντάπια κ’ εκεί πολέμησαν σαν παλληκάρια.
Σαν είδεν η βασιλοπούλα πως δεν γλιτώνει πια, δίνει μια και πάει φούντο κάτω στο γκρεμό. Έπεσε με τ’ άλογό της απ’ τους βράχους της προσηλιακής ντάπιας κάτου στη θάλασσα και πνίγηκε. Ακόμα φαίνουνται στους βράχους οι πατημασιές του αλόγου της. Ήταν παραμονή της Αναλήψεως τη νύχτα, όντες οι Τούρκοι μπήκαν στο κάστρο. Τα ξημερώματα της Αναλήψεως ανήμερα, νάσου και φτάνει η βενετσιάνικη αρμάδα με το ρηγόπουλο στην καπιτάνα. Μα ήταν πια αργά. Η βασιλοπούλα ήταν χαμένη κ’ οι Τούρκοι μέσ’ στο κάστρο. Σαν πληροφορήθηκε το ρηγόπουλο όσα συνέβησαν, διατάζει:
- Ρότα η καπιτάνα κατά το κάστρο, εκεί προς τη μεριά της προσηλιακής ντάπιας που ‘πεσε η βασιλοπούλα.
Και αφού είπε κάτι λόγια μυστικά, βγάνει τη βέρα του και τηνε ρίχνει μέσα στο νερό.
Λένε πως το ρηγόπουλο δεν έζησε καιρό. Πέθανε απ’ τον καϋμό του. Εκείνο που ξέρω στα σίγουρα είναι πως από τότε η προσηλιακή ντάπια του κάστρου είναι στοιχειωμένη. Κάθε χρόνο της Αναλήψεως, κοντά στα ξημερώματα, οι ψαράδες ακούνε φωνές κι ουρλιαχτά. Κι όσοι είναι αλαφροήσκιωτοι βλέπουν μια ολόκληρη αρμάδα κ’ ένα κάτεργο ολόχρυσο να κοντοστέκει στην προσηλιακή ντάπια του κάστρου.

«Το κάστρο της Κορώνης»
από το βιβλίο του Γιάννη Γκίκα, Κάστρα του θρύλου και της ιστορίας

ΤΡΙΗΜΕΡΗ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΙΚΗ ΕΚΔΡΟΜΗ ΣΤΗ ΜΟΝΕΜΒΑΣΙΑ

Στις 14-15-16/02/2016 η περιβαλλοντική ομάδα του Λυκείου Κορώνης ,στα πλαίσια του περιβαλλοντικού προγράμματος που υλοποιεί -με τίτλο «Το κάστρο μας: Πορεία στο χθες και στο σήμερα»- πραγματοποίησε εκπαιδευτική επίσκεψη στη Μονεμβάσια Λακωνίας. Συμμετείχαν 14 μαθητές της Γ΄ Λυκείου και δύο συνοδοί καθηγήτριες, η κ. Τσέκου Ειρήνη και η κ. Μουσελίμη Γεωργία, υπεύθυνες του περιβαλλοντικού προγράμματος.
Η εκδρομή περιελάμβανε επισκέψεις σε αξιοθέατα στην Καρδαμύλη και στο Γύθειο και διαμονή στην πόλη της Μονεμβασιάς.
Κατά την διαμονή μας στη Μονεμβασιά συνεργαστήκαμε με την Παιδαγωγική ομάδα του ΚΠΕ Μολάων και συμμετείχαμε στο εκπαιδευτικό πρόγραμμα «Μονεμβάσια: Διαβαίνοντας τα καλντερίμια μιας καστροπολιτείας», το οποίο περιελάμβανε ξενάγηση στην καστροπολιτεία της Μονεμβασιάς, οπτικοακουστικές δραστηριότητες και συμπλήρωση φύλλων εργασίας. Επίσης, δόθηκε η ευκαιρία στους μαθητές να γνωρίσουν με παιγνιώδη και βιωματικό τρόπο την καστροπολιτεία της Μονεμβασιάς μέσω ενός χωρο-ευαίσθητου παιχνιδιού που είχε σχεδιαστεί για φορητές συσκευές, με την καθοδήγηση της επιστημονικής ομάδας των Γιαννούτσου Ν. και Σιντόρη Χρ., δημιουργών του εν λόγω παιχνιδιού.
Ευχαριστούμε την παιδαγωγική ομάδα του ΚΠΕ Μολάων για τη φιλοξενία και την άψογη συνεργασία.

Το Κάστρο
Το κάστρο της Κορώνης δεσπόζει με την επιβλητική παρουσία του πάνω
στο βράχο και εντυπωσιάζει τον επισκέπτη. Είναι χτισμένο στα 1250-1270
από τους Βενετούς πάνω στα βυζαντινά τείχη. Σ' όλη τη διάρκεια της
Βενετοκρατίας η Κορώνη θα γίνει ο μεγαλύτερος εμπορικός σταθμός της
Βενετίας προς την Ανατολή και ο χώρος του κάστρου θα είναι η ακρόπολη
της Κορώνης που θα περικλείει την άρχουσα τάξη.

Το ίδιο θα συμβεί και στην Τουρκοκρατία όπου θα είναι το διοικητήριο
του Μπέη της Κορώνης. Κατά τη διάρκεια του απελευθερωτικού αγώνα οι
Έλληνες δεν θα μπορέσουν να το κατακτήσουν γι αυτό και θα ονομαστεί
"άπαρτο κάστρο" Η παράδοση της πόλης θα γίνει στις 27 Σεπτεμβρίου του
1828 από το Γάλλο στρατηγό Μαιζόν.




Μέσα στο κάστρο σήμερα ο επισκέπτης συναντά:

Το παλαιοημερολογήτικο μοναστήρι του Αγ. Ιωάννη του Προδρόμου.
Πρόκειται για γυναικείο προσκυνητάρι που στέκεται αιώνες εκεί ως
θρησκευτικός προμαχος της Κορώνης. Στην είσοδό του βρίσκονται τα
ανασκαφικά ευρήματα από την αρχαία ακρόπολη.



Ο καλοδιατηρημένος βυζαντινός ναός της Αγίας Σοφίας. Πρόκειται
για σταυροειδή βασιλική πιθανότατα του 11ου αιώνα με λείψανα
υδατοδεξαμενούς βαπτιστηρίου. Η εκκλησία έχει χτιστεί στα λείψανα αρχαίου ναού του Απόλλωνα.
Έξω από την εκκλησία υπάρχουν διάσπαρτοι κίονες, στυλοβάτες και μια υδατοδεξαμενή - πιθανώς
βαπτιστήριο.




Ο κοιμητηριακός ναός του Αγ. Χαράλαμπου, με έντονα τα ίχνη των
ιστορικών αλλαγών.
Eπί Βενετών ήταν καθολικός ναός του Αγ. Ροκ ενώ επί Τουρκοκρατίας ήταν τζαμί.






To μνημείο των πεσόντων στο "Ρεσάλτο"
Ιστορικός τόπος που θυμίζει την αποτυχημένη προσπάθεια των Μεσσήνιων οπλαρχηγών να
καταλάβουν το κάστρο το 1824.

πηγή:http://gym-koron.mes.sch.gr/HomePage.html

Μ. Αξελός, Το κάστρο της Κορώνης, 1915

Ο Μιχαήλ Αξελός (Ιούλιος 1877 - Μάρτιος 1965) ήταν Έλληνας ζωγράφος και ο πρώτος Έλληνας σχεδιαστής τραπεζογραμματίων.

Σπούδασε ζωγραφική στην Σχολή Καλών Τεχνών και αποφοίτησε το 1908. Το 1911 – 1914 συνεχίζει τις σπουδές του στο Παρίσι, στην Academe Julian.

Ασχολήθηκε με την προσωπογραφία, το τοπίο, θαλασσινά θέματα και με συνθέσεις από τον μόχθο του εργαζόμενου ανθρώπου. Ξεκίνησε με στυλ ιμπρεσιονιστικό και κατέληξε σε ένα πηγαίο εξπρεσιονισμό, όπου κυρίαρχο στοιχείο είναι το παχύ, βίαιο χρώμα.

Το 1911 παντρεύτηκε τη Μάρθα Ταρσούλη, η οποία καταγόταν από την Κορώνη της Πελοποννήσου.

Κληροδότημα Αξελου-Ταρσούλη

ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΕΣ

Αποστολή ταξιδιωτικών καρτών (καρτ-ποστάλ), που εικονίζουν την πόλη μας και το κάστρο μας,σε σχολεία άλλων χωρών που συμμετέχουν στο πρόγραμμα etwinning "My castle, our world". Η δραστηριότητα έγινε στα πλαίσια ανταλλαγής καρτών και μηνυμάτων μεταξύ σχολείων του προγράμματος. Θα περιμένουμε να λάβουμε απαντήσεις.

ΣΥΝΑΝΤΗΣΗ 18/01

• Προετοιμασία για επίσκεψη στο κάστρο της Κορώνης.
• Προετοιμασία για την επίσκεψη στο ΚΠΕ Μολάων.
• Συζήτηση για την πρόοδο εργασίας των ομάδων.
• Δραστηριότητες συμμετοχής στο πρόγραμμα etwinning

ΣΥΝΑΝΤΗΣΗ ΔΕΥΤΕΡΑ 11/01

Προετοιμασία για επίσκεψη στο κάστρο της Κορώνης.
Προετοιμασία για την επίσκεψη στο ΚΠΕ Μολάων.
Συζήτηση για την πρόοδο εργασίας των ομάδων.

Λαϊκή αφηγηματική παράδοση 

Το κάστρο της Κορώνης

Άμα ήτανε στα μέρη μας οι Φράγκοι κι οι Βενετσιάνοι κι οι άλλοι ξένοι, κακά μεγάλα σηκωνόντουσαν στον τόπο μας. Τι να ειπείς και τι να πρωτοειπείς; Σφαγές; Σφάζανε με το λεπίδι. Μετράγανε τα κομμένα κεφάλια με το καντάρι. Τηράγανε πώς και τι, πώς να αρπάξουνε, πώς να διαφεντέψουνε τον τόπο. Και μη τηράς που είχανε οι Λεβαντίνοι τον τρόπο, τα ρούχα τα φράγκικα και τους τίτλους. Μια μούρη ούλοι τους και Τούρκοι και Φράγκοι και Βενετσιάνοι. Κι οι τελευταίοι οι χειρότεροι, παίρνανε τις γυναίκες και τις πουλάγανε δούλες, τσακώνονταν αναμεταξύ τους και μοιράζανε τις πόλεις και τα κάστρα σαν να ήντουσαν δικά τους χωράφια. Χωρ’ιζανε μάνα από παιδίκι αδερφό από αδερφό. Κι είχανε και τους κουρσάρους, που μολεύανε οι μαγαρισμένοι τους χριστιανούς και χαλάγανε τα κάστρα τους. Τσακωθήκανε Φράγκοι και Βενετσιάνοι και μπήκανε οι δεύτεροι μέσα στην Κορώνη κι αν δε σφάξανε! Γυναίκες με τα μωρά στο βυζί. Πήρανε τα κορίτσια και τα πουλήσανε στα παζάρια. Ρίξανε στο κάστρο ούλους τους κουρσάρους και τους παρανόμους. Κι είχανε μπροστάρη έναν αρχικούρσαρο, κι αν δεν έκαψε αυτός κόσμο, κι αν δεν κρέμασε κι αν δεν έσφαξε! Τέτοιο αγρίμι άνθρωπο δεν είχαν ξαναϊδεί. Τον φοβηθήκανε και αποφασίσανε να τον ξεκαμουνε. Τον πιάσανε οι ίδιοι οι Βενετσιάνοι και τον σταυρώσανε σαν τον Χριστό, Θέε μου φύλαγέ με, μη σε πιάνω στο στόμα μου για δαύτονε.

Πληροφορήτρια Μητροπούλου Ελένη, ετών 78, αγρότισσα, Χαρακοπιό, 1994

Η Ψυχωμένη

Η παράδοση αυτή στην Κορώνη είναι γνωστή με την επονομασία « Η κυρά του κάστρου» και μετατίθεται όμως αμιγώς στου χρόνους της Τουρκοκρατίας.

Πολέμαγαν Τούρκοι και Λεβαντίνοι για τα κάστρα του Μοριά. Πολλά χρόνια, κι ανάμεσα στα άλλα ήθελαν το κάστρο της Κορώνης. Στο κάστρο αυτό βασίλισσα ήταν μια αντριωμένη, που πολεμούσε σαν άντρας και το φύλαγε. Ξένο πόδι δεν πάτηγε, μόνο ελληνικό. Την είδε ο πασιάς, γιατί έβγαινε όξω αυτή και πολέμαγε τους Τούρκους και τους Λεβαντίνους, κι εκείνοι συναμεταξύ τους. Εκεί που πολέμαγε την είδε ο πασιάς και του καλάρεσε. Το βαλε σκοπό να την φέρει στο χαρέμι του. Του άρεσε πια, που έχασε τον ύπνο του. Δεν κοιμόντουνα, νύχτα μέρα την ονειρευόντουνα. Ξέχασε κάστρα και πασιαλίκια, πάει και πιάνει τους Λεβαντίνους και τους λέει: « Βοηθήστε με κι εγώ, ό,τι μου ζητήξετε». Κι αυτοί του ζητήξανε το κάστρο και συμφώνησε ο πασάς. Και μηχανευτήκανε αυτοί κι ήρθανε εδώ στο Βουρκάνο. Και τάξανε και δώσανε και κάνανε κάποιοι, ένα-δυο πως ρασοφορέθηκανκαι πίστεψαν στον Χριστό μας. Τους πίστεψε ο γούμενος. Κι είπανε μια και δυο: «Άγιε γούμενε, πάμε στην Κορώνη να πουλήσουμε καρπό.» Και μια και δυο κινάνε να πάνε να πουλήσουνε στην Κορώνη πρινοκόκκι, που το εμπορεύονταν οι Κορωναίοι και το πούλαγαν. Και πήρανε τη βούλα του γούμενου και μια και δυο κινάνε και πάνε στη ρήγισσα, της δείχνουνε το χαρτί του γούμενου και της λένε: «Άνοιξε βασίλισσα την πόρτα σου να μπούμε μέσα, να φορτώσουμε στο καράβι σου τον καρπό.»  Οι Τούρκοι και οι Λεβαντίνοι κρυμμένοι πια στο λόγγο δώθε-κείθε. Ανοίγει η βασιλοπούλα, μπαίνουν μέσα φτούνοι, ορμάνε τα φουσάτα. Σαν ανοίξανε οι πόρτες, τι να σου κάμουν πια; Είδε αυτή τον πασιά, είδε τους φραγκοντυμένους, καλλιά της. Όρμηξε, όπως ήταν πάνω στο άλογο, πήρε φόρα και γκρεμίστηκε. Πάει αυτή, πάει και το κάστρο της, κρεμάσανε οι Λεβαντίνοι παντιέρα της Βενετιάς.

Πληροφορήτρια Γεωργία Μαραγκούλια, αγρότισσα, ετών 57, Ανδρούσα Μεσσηνίας, 1997.

πηγή: Κομποχόλη Αγγ.  Η Φραγκοκρατία στη Μεσσηνία και η λαϊκή αφηγηματική παράδοση, Μεσσηνιακό Ημερολόγιο, τόμος έκτος, 2012